Elif Şafak - "İskender"

     Elif Şafak, 1971-ci ildə Strasburqda dünyaya gəlib. 1997-ci ildən bəri roman yazmaqdadır və geniş oxucu kütləsinə malikdir. 2009-cu ildə yayımlanan ilk “Aşk” adlı əsəri, Türkiyədə çox qısa bir müddətdə ən çox satan kitablar siyahısına daxil olmağı bacarmış və kitabları otuzdan çox dilə tərcümə olunmuşdur.

   Doğumundan qısa bir müddət sonra ailəsi ayrılmış və anası tərəfindən böyüdülmüşdür. Soyad olaraq da anasının, Şafak Ataymanın adını götürüb. Ankara Atatürk Anadolu məktəbini bitirdikdən sonra ODTÜ universitetində beynəlxalq əlaqələr fakultəsində oxuyub.

Yazar ilə tanışlığım elə məhz “İskender” kitabı ilə oldu. Sadəcə möhtəşəm əsərdir. Elif Şafak’ın hələlik bir əsərini oxuduğuma baxmayaraq yazıçı, elə bu romanla ən sevdiyim yazarlar və kitablar siyahısına daxil olmağı bacardı. Yazarın qələminə vuruldum. Əsər deyir yemə, içmə məni dəfələrlə oxu J)

Roman, Toprak ailəsinin başına gələn faciədən bəhs edir. Bir nəsildən danışılır.

Hər şey, Adəm adında, riskə getməkdən qorxan, hər təhlükədə öz qabığına çəkilən və tez təsir altına düşən iradəsiz bir adamın Cəmiləyə yəni həyatda kiçik şeylərə qane olaraq xoşbəxt olan, daim gülümsəyən və böyük məqsədləri olmayan bir kəndli qızına vurulmasından başlayır. Lakin taleyin acımasızlığı, həyatın suprizləri bu iki aşiqlərin qovuşmasına imkan vermir. Adəm məcburi Cəmilənin əkizi Pəmbə ilə evlənir və Londona köçür.

 Pəmbə isə Cəmilədən, əkizindən fərqli olaraq həmişə nə isə öyrənməyə can atan, dünyanı gəzməyi sevən və böyük arzuları olan birisi olur. Bu evlilik sayəsində Adəmlə Pəmbənin 3 övladı olur.Həyatda məğlub olmağı sevməyən, mübarizə aparan, sərt xarakterli İsgəndər, öz hüquqlarını bilən, hərfləri, kitabları sevən, gələcəkdə məşhur yazıçı olmaq istəyən Əsma. Və kapitalist rejiminə qarşı gələn gənclər arasında olan,  özündən böyük Tobiko adında bir qıza dəlicəsinə aşiq olmuş Yunus.

Vaxt keçir, Adəm evə gec-gec gəlməyə başlayır. Onun qumar sevdası və xəyanəti Pəmbəni işləmək məcburiyyətində qoyur və hər şey elə buradan başlayır...

Vəziyyət o hala gəlib çatır ki, övlad öz doğma anasını öldürür və həbsxanaya düşür...

Kitab sizi çoxlu suprizlərlə qarşı-qarşıya qoyacaq. Əsərdə adı çəkilən hər bir şəxsin faciədə sizin xəbəriniz belə olmadan rolu olur və siz bunları sonda öyrənirsiz. Roman sizə vaxtında sevdiklərinin yanında olmamağın, düşünmədən, hisslərlə qərar verməyin, təfərrüatı ilə bilmədən mühakimə etməyin, hisslərə qarşı çıxa bilməməyin hansı dəhşətlərə və fəlakətlərə gətirib çıxaracağını çox açıq şəkildə göstərəcək. 

Əgər qarşınızdakı insan sizə xəyanət edirsə və ya yalan danışırsa bilib-bilmədən mühakimə etməyin, hisslərinizlə qərar verməyin, ətrafdakıların dediklərinə əhəmiyyət verməyin. Qoyun sevdiyinizi qarşınıza və açıq aşkar söhbət edin. Məsələni ətraflı öyrənin. Reaksiya verməyə tələsməyin. Yoxsa sonra çox gec olar...

Kitabdan seçdiklərim;

~ Batıda insanların kafası karışmış. Mutluluğu özgürlükle, özgürlüğü ahlaksızlıkla karıştırıyorlar. Oysa biz, analarımıza, karılarımıza, kız kardeşlerimize saygı gösteririz. Barbie bebekler gibi giyinmeye zorlamayız onları~

~ Anorexia nervosa diye bir şey duydunuz mu? Kafayı kilolara takmak demek. Bu tür kadınlar durmadan diyet yapar. Her yediklerini zorla çıkarırlar. Avrupa ve Amerikada her yıl düzinlerce kadınlar bu yüzden hasta oluyor. Kalplerinin dayanacak hali kalmıyor yine de kendilerini şişman sanıyorlar. Bu arada Afrikada el kadar bebelerin açlıktan öldüyünü unutma. Kemirecek bir parça et bulamıyorlar. Batıdakı kadınlar şık restoranlarda yedikleri pastaları kusarken  Üçüncü Dünyada çocuklar açlıktan ölüyor~

~ Yüreğinin derinliklerinde kendini berbat hissetmesi gerektiğinin farkındaydı. Ama öyle değildi. Aslına bakılırsa hiçbir şey hissetmiyordu. Taşkın nehirde sürüklenen bir tahta parçası acı duyar mıydı? Ya da rüzgarın uçurup götürdüğü bir tüy endişe eder miydi? ~

~ Hazmedememişti İskender bu ihaneti. Sevip de kandırmayı. İnsanın canı kadar sevdiği birini oyuna getirebileceği aklının ucundan dahi geçmemişti. O güne dek bilmezdi, birine bütün kalbinle muhabbet besleyip yine de onu incitmek istemenin mümkün olabileceğini.. Sevginin ve aşkın halleri üzerine aldığı ilk hayat dersiydi bu...~

~ Dediklerine göre kahve aşk gibiydi, ne kadar sabır ve özen gösterirsen tadı o kadar güzel olurdu. Cemile pek bir şey bilmiyordu bu hususta. Yalnızca bir kez aşık olmuştu. Dili yanmış, yüreği dağlanmış, bir daha asla kalbini kimseye açmamıştı ~

~ Hırsızlıktı yaptıkları. Daha beterdi. İnsanların dileklerini çalmak, cüzdanlarını almaktan daha fenaydı...~

~ Bu işler böyledir. Çakallara bir şey olmaz. Yalnızca çakalcılık oynayanlar yakalanır. Bizim gibilerin daha iyi olduğunu iddia etmiyorum. Çakalcılık oynamak çakal olmaktan beterdir bazen ~