Franz Kafka "Milenaya Mektuplar"

Kitab  Çex əsilli amma əslində, Alman ədəbiyyatının usta yazıçılarından olan  Franz Kafkanın, əsərlərini Çex dilinə çevirən, gözəl Milena Jesenka'ya duyğularını ifadə etdiyi məktublardan ibarətdir. Lakin kitab mənə bir o qədər də təsir etmədi.

Çünki kitabda Milena'nın, Kafkaya yazdığı cavabların aqibəti müəyyən deyil. Kitabın sonunda, yalnız Milena'nın yoldaşı Max Brod'a yazmış olduğu məktublar var. Bu səbəblə bu əsrarəngiz eşq əhvalatı yarımçıq qaldı  mənə. 

Qeyd edim ki, Milena ilə Kafka 1920-ci ildə tanış olublar, Milena evli və evliliyin müqəddəsliyinə inanan insandır. Kafka isə 3 dəfə nişanlanıb lakin evlilikdən qaçır. Evlilikdən qaçışına səbəb olaraq xəstəliyini göstərir, çünki vərəm xəstəsidir. Atası, Çex əsilli sonradan zəngin olmuş bir tacirdir, anası isə alman əsilli varlı bir yəhudidir. Praqada doğulmuş, Praqa Universitetində Hüquq təhsili almışdır. Eynilə digər bacıları kimi o da Alman məktəblərində oxumuşdur. 

Milena isə Vyanada yaşayır, 5 il boyu davam edən məktublaşmalarına baxmayaraq, yalnız 3 dəfə üz-üzə görüşə bilirlər. Milena'da eyni şəkildə vərəm xəstəsidir, məktublarda ortaq mövzu, qarşılıqlı sağlamlıq vəziyyətləri, havadan sudan danışmalarıdır. Yəni dərdləşirlər)) Bəzən Kafka kapriz edib küsür, bəzən də gündə bir neçə dəfə məktub göndərir. (Yəni anlayacağınız poçtalyonlar bezib bunların əlindən :D ) Amma hər ikisi də sanki birlikdə olmamaq üçün səy göstərirlər. Həm bir-birləridən vazkeçmir  həm də məsafəli davranırlar. 

Kitab  özündə sevəni, seviləni, həsrəti, qürbəti,  müharibə dövründəki yoxsulluğu əks etdirir. Çox axıcı bir kitabdır xüsusilə şəxsiyyətlərin analizləri baxımından çox faydalıdır, çox şey öyrədəcək sizə : ) 


Kitabdan seçdiklərim;

~ Uyku en suçsuz varlıktır, uykusuz insansa en suçlu varlık ~

~ Milena, öğrenciniz olmak ve durmadan yanlış yapmak isterdim ki, sizin tarafınızdan durmadan azarlanabileyim ~

~ Milena deniz gibi, içindeki su kütleleriyle deniz ne kadar güçlüyse o kadar güçlü, ama yine de ölü ve öncelikle uzaklardaki ay istediğinde, bir yanlış anlama sonucu bütün gücüyle yığılıp kalıyor. Seni tanımıyor ve gelmeni istemesi belki de gerçeği sezmesinden kaynaklanıyor. Senin gerçek varlığının gözlerini daha fazla kamaştırmayacağını seziyor; bundan emin olabilirsin. Acaba gelmek istememenin asıl nedeni bundan korkuyor olman mı güçsüz ruh? ~

~ Şeytanların tarafından işkence edilen insan farkında bile olmadan öcünü en yakınından alır ~

~ Benimsin Milena... Seni bir daha görmeyecek olsam bile... ~

~ Yıkılmasından şikayetim yok, zaten yıkılıyordu; yeniden kurulmasından şikayetim var, güçsüzlüğümden şikayetim var, doğmuş olmaktan şikayetim var, güneşin ışığından şikayetim var ~

~ Ve her şeye rağmen bazen şuna inanıyorum: Eğer mutluluktan ölünüyorsa, bu benim başıma gelmeli. Ve eğer ölüme yazgılı biri mutluluk sayesinde hayatta kalıyorsa, o zaman hayatta kalacağım ~

~ Bekleme odasıyla girilen mücadele uzun sürmez ~

~ Bunu kıskançlıktan söylemiyorum Milena, kıskanc değilim. Ya dünya çok küçük ya da biz çok büyüğüz, ne olursa olsun onu tamamen dolduruyoruz. Kimi kıskanacağım ki? ~

~ İnsan aslında nelere sahip olduğunu bilmeyen bir kapitalist ~

~ Bazen bana öyle gelyor ki, birlikte yaşamak yerine, ölmek üzere mutlu mesut yan yana uzanacağız. Fakat ne olacaksa, senin yanında olacak ~ 

~ Ben bir ölçüde iyileşmek için yalnızca huzura ihtiyacım olduğunu biliyorum, özel bir tür huzura ya da başka bir açıdan bakacak olursak, özel bir tür hzursuzluğa ~

~ Güçlü insanların da güçsüzlükleri vardır, hatta sanırım Herakles bile bir keresinde bir baygınlık geçirmiş. Fakat ben dişlerim sıkılı, senin o güpegündüz bile gördüğüm gözlerinin önünde her şeye katlanabilirim: uzaklığa, korkaklığa, endişeye, mektupsuzluğa... ~

~ Karanlık evimden çıkıp sana giden bu daracık tunelde ilerlemeyi büyük bir sevinçle denedim ve beni ben yapan her şeyi yavaş yavaş, bu belki sana doğru giden, ama birdenbire senin yerine o geçit vermeyen taşa "Lütfen yola çıkma" ya çarpan bu tunelin içine attım; şimdi, beni ben yapan her şeyle birlikte, hızla kazarak açtığım bu tuneli yavaş yavaş geri yürümek ve doldurup kapatmak zorundayım. Anlayacağın, biraz acı veriyor ama bunun üzerine bu denli ayrıntılı yazabiliyorsam, o kadar da kötü değil demektir. ~

~Hiç kimse cehennemin dibindekiler kadar temiz şarkı söyleyemez; meleklerin söylediğini sandığımız şarkı aslında onlarınkidir.~

~ İnsan bazen erken kalktığında, gerçeğin hemen yatağın yanı başında olduğuna inanır: üzerinde birkaç solmuş çiçekle bir mezar, açık, içine almaya hazır... ~

~ Seninle karşılıklı merhamet dileniyoruz; ben senden kabuğuma çekilebilmek için izin istiyorum, sen de benden ~

~ Kesin olan az şey var, asla birlikte yaşayamayacak olmamız da bunlardan biri, aynı evde, beden bedene, aynı masada, asla, aynı şehirde bile olamayacağız ~

~ Bazen insanların "neşe" kavramını nereden bulduklarını anlamıyorum, muhtemelen yalnızca üzüntünün zıddı olarak düşünülmüş ~

~ Hayatımı , kendimi zevke karşı savunarak, onu bitirmeye çalışarak geçirdim. ~

~ Son şarkımı söylüyorum. Bazısının şarkısı daha uzundur, bazısınınki daha kısa. Fakat aradaki fark yalnızca birkaç kelimeden ibarettir ~

~ Bu mektuplar sırf acıdan ibaret, acıdan geliyor, dindirilemeyecek bir acıdan, sadece acı veriyor, dindirilemeyecek bir acı, olacak şey mi - üstelik giderek artıyor bu acı. Susmak, yaşamanın tek yolu; burada da, orada da. Kederle; olsun, ne çıkar? Uykuyu daha çocuksu ve derin kılar bu. Ama acı, uykunun - ve gündüzün - içinden geçen bir sabandır, dayanılacak şey değildir bu. ~

~ Mektuplar insanın uykusunu kaçırmak için mükemmel ilaçlardır! ~

~ Belki en çok seni sevdiğimi söylediğimde de söz konusu olan gerçekten sevgi değil; sevgi, senin içimde çevirip durduğum bıçak olman~